Thương mại điện tử, từ khi ra đời, đã liên tục phát triển và thay đổi bộ mặt của ngành bán lẻ. Từ những trang web mua sắm đơn giản đến các sàn thương mại điện tử khổng lồ, rồi sự bùng nổ của mua sắm trên mạng xã hội, hành trình của thương mại điện tử luôn song hành cùng sự tiến bộ của công nghệ và thay đổi trong hành vi người tiêu dùng. Vậy, tương lai của ngành công nghiệp đầy tiềm năng này sẽ đi về đâu? Liệu những xu hướng nào sẽ định hình và dẫn dắt sự phát triển của thương mại điện tử trong những năm tới?
1. Thương mại điện tử trên thiết bị di động sẽ tiếp tục phát triển
Thương mại điện tử trên thiết bị di động sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong những năm tới với nhiều lý do sau:
- Sự gia tăng của người dùng điện thoại thông minh: Theo dự báo của Statista, sẽ có 6,1 tỷ người dùng điện thoại thông minh trên toàn cầu vào năm 2023. Điều này nghĩa là sẽ có nhiều người có khả năng mua sắm trực tuyến qua thiết bị di động hơn bao giờ hết.
- Sự tiện lợi của mua sắm di động: Mua sắm di động mang lại sự tiện lợi cho người tiêu dùng, vì họ có thể mua sắm mọi lúc mọi nơi. Họ có thể duyệt qua sản phẩm, so sánh giá cả và mua hàng chỉ bằng vài thao tác chạm.
- Sự phát triển của các ứng dụng mua sắm di động: Các ứng dụng mua sắm di động ngày càng trở nên phổ biến và cung cấp cho người tiêu dùng trải nghiệm mua sắm tốt hơn. Các ứng dụng này thường có tính năng như tìm kiếm sản phẩm, danh sách mong muốn, thanh toán di động và theo dõi đơn hàng.
- Sự gia tăng của thanh toán di động: Thanh toán di động đang ngày càng trở nên phổ biến, giúp người tiêu dùng dễ dàng thanh toán cho các giao dịch mua hàng trực tuyến.
- Sự tập trung vào trải nghiệm người dùng: Các nhà bán lẻ trực tuyến đang ngày càng tập trung vào việc cung cấp trải nghiệm người dùng tốt trên thiết bị di động. Điều này bao gồm việc thiết kế trang web thân thiện với thiết bị di động, cung cấp dịch vụ khách hàng tốt và đảm bảo quy trình thanh toán nhanh chóng và dễ dàng.
Nhìn chung, thương mại điện tử trên thiết bị di động sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong những năm tới nhờ sự gia tăng của người dùng điện thoại thông minh, sự tiện lợi của mua sắm di động, sự phát triển của các ứng dụng mua sắm di động, sự gia tăng của thanh toán di động, sự tập trung vào trải nghiệm người dùng, sự phát triển của thương mại xã hội và sự bùng nổ của livestreaming. Dưới đây là một số số liệu thống kê củng cố xu hướng này:
- Doanh số bán lẻ di động toàn cầu dự kiến sẽ đạt 7,1 nghìn tỷ USD vào năm 2025.
- 51% người tiêu dùng sử dụng điện thoại thông minh để mua sắm.
- 70% người tiêu dùng thích mua sắm trên điện thoại thông minh hơn là máy tính để bàn.
Với những xu hướng này, các doanh nghiệp cần đảm bảo rằng họ có một chiến lược thương mại điện tử di động mạnh mẽ để tiếp cận khách hàng và thúc đẩy doanh số bán hàng.
2. Trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ được ứng dụng rộng rãi trong thương mại điện tử
Đúng vậy, trí tuệ nhân tạo (AI) đang và sẽ được ứng dụng rộng rãi trong thương mại điện tử, mang đến những lợi ích to lớn cho cả người bán và người mua. Dưới đây là một số ví dụ cụ thể:
- Đối với người bán:
- Tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng: AI có thể giúp các doanh nghiệp thương mại điện tử cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm cho từng khách hàng bằng cách:
- Đề xuất sản phẩm phù hợp: Dựa trên lịch sử mua hàng, hành vi duyệt web và sở thích của khách hàng, AI có thể đề xuất những sản phẩm mà họ có khả năng cao sẽ mua.
- Cung cấp dịch vụ khách hàng tốt hơn: Chatbots hỗ trợ bởi AI có thể trả lời các câu hỏi của khách hàng 24/7, giải quyết các vấn đề và thậm chí cung cấp hỗ trợ sau bán hàng.
- Tối ưu hóa giá cả và quảng cáo: AI có thể giúp các doanh nghiệp tự động điều chỉnh giá sản phẩm dựa trên nhu cầu thị trường và cạnh tranh, đồng thời nhắm mục tiêu quảng cáo hiệu quả hơn đến đúng đối tượng khách hàng.
- Tăng hiệu quả hoạt động: AI có thể tự động hóa nhiều tác vụ tẻ nhạt và tốn thời gian, chẳng hạn như xử lý đơn hàng, quản lý hàng tồn kho và dịch vụ khách hàng. Điều này giúp các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và tập trung vào các hoạt động quan trọng hơn.
- Phân tích dữ liệu: AI có thể giúp các doanh nghiệp thu thập và phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, chẳng hạn như trang web, ứng dụng di động và mạng xã hội. Dữ liệu này có thể được sử dụng để hiểu rõ hơn về hành vi của khách hàng, xu hướng thị trường và hiệu quả của các chiến dịch marketing.
- Đối với người mua:
- Tìm kiếm sản phẩm dễ dàng hơn: AI có thể giúp người mua tìm thấy sản phẩm họ đang tìm kiếm nhanh chóng và dễ dàng hơn bằng cách sử dụng tìm kiếm bằng giọng nói, tìm kiếm hình ảnh và các công nghệ nhận dạng sản phẩm.
- Trải nghiệm mua sắm được cá nhân hóa: AI có thể đề xuất sản phẩm phù hợp với sở thích và nhu cầu của từng người mua, đồng thời cung cấp cho họ các ưu đãi và giảm giá được cá nhân hóa.
- Dịch vụ khách hàng nhanh chóng và hiệu quả: Chatbots hỗ trợ bởi AI có thể trả lời các câu hỏi của khách hàng, giải quyết các vấn đề và cung cấp hỗ trợ 24/7.
Nhìn chung, AI đang và sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi cách thức hoạt động của thương mại điện tử. Doanh nghiệp nào áp dụng AI thành công sẽ có thể mang lại trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng, tăng hiệu quả hoạt động và giành được lợi thế cạnh tranh. Ngoài những lợi ích trên, AI cũng có một số tiềm năng ứng dụng khác trong thương mại điện tử, chẳng hạn như:
- Phát triển các sản phẩm và dịch vụ mới: AI có thể được sử dụng để phát triển các sản phẩm và dịch vụ mới được cá nhân hóa cho từng khách hàng.
- Ngăn chặn gian lận: AI có thể được sử dụng để phát hiện và ngăn chặn các hoạt động gian lận, chẳng hạn như gian lận thanh toán và đánh giá giả.
- Tự động hóa chuỗi cung ứng: AI có thể được sử dụng để tự động hóa các quy trình trong chuỗi cung ứng, chẳng hạn như quản lý hàng tồn kho và vận chuyển.
Với những tiềm năng to lớn này, AI hứa hẹn sẽ biến đổi thương mại điện tử trong những năm tới.
3. Thương mại điện tử trên mạng xã hội trở nên phổ biến hơn
Thương mại điện tử trên mạng xã hội (SM-commerce) đang bùng nổ mạnh mẽ, trở thành xu hướng không thể bỏ qua trong bức tranh kinh doanh online hiện đại. Theo báo cáo của Statista, doanh thu SM-commerce toàn cầu dự kiến đạt 604 tỷ USD vào năm 2024, tăng trưởng 30% so với năm 2023. Tại Việt Nam, SM-commerce cũng ghi nhận tốc độ phát triển ấn tượng, thu hút đông đảo người bán và người mua tham gia.
Tại sao SM-commerce lại trở nên phổ biến? Sự bùng nổ của SM-commerce có thể được lý giải bởi nhiều yếu tố, bao gồm:
- Sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội: Nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok,... sở hữu lượng người dùng khổng lồ, tạo môi trường lý tưởng để tiếp cận khách hàng tiềm năng và quảng bá sản phẩm.
- Thói quen mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến: Người tiêu dùng ngày nay ưa chuộng sự tiện lợi và linh hoạt khi mua sắm online, thay vì phương thức truyền thống.
- Tính tương tác và kết nối cao trên mạng xã hội: Mạng xã hội giúp người bán dễ dàng tương tác trực tiếp với khách hàng, giải đáp thắc mắc, tư vấn sản phẩm và xây dựng lòng tin.
- Chiến dịch quảng cáo hiệu quả: Các nền tảng mạng xã hội cung cấp nhiều công cụ quảng cáo đa dạng, giúp doanh nghiệp tiếp cận đúng đối tượng khách hàng mục tiêu và tối ưu hóa hiệu quả chiến dịch.
- Xu hướng cá nhân hóa: SM-commerce cho phép người bán cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm cho từng khách hàng, từ đó tăng tỉ lệ chuyển đổi và tạo dựng lòng trung thành.
Kết hợp với sức mạnh của influencer marketing, social commerce hứa hẹn sẽ là xu hướng bùng nổ trong tương lai, thu hút đặc biệt là giới trẻ - những người dành phần lớn thời gian online trên mạng xã hội.
4. Thương mại đa kênh (Omnichannel) sẽ là xu hướng chủ đạo
Thương mại đa kênh (Omnichannel) sẽ là xu hướng chủ đạo trong tương lai và mang lại nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và khách hàng.
- Lợi ích cho doanh nghiệp:
- Tăng doanh thu: Omnichannel giúp doanh nghiệp tiếp cận nhiều khách hàng hơn trên nhiều kênh khác nhau, từ đó tăng cơ hội bán hàng.
- Tăng tỷ lệ chuyển đổi: Khách hàng có nhiều khả năng mua hàng hơn nếu họ có thể trải nghiệm liền mạch trên tất cả các kênh.
- Tăng lòng trung thành của khách hàng: Khách hàng hài lòng với trải nghiệm mua sắm đa kênh có nhiều khả năng quay lại và giới thiệu doanh nghiệp cho bạn bè và gia đình.
- Giảm chi phí: Omnichannel có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí bằng cách hợp lý hóa các quy trình và giảm thiểu sự lãng phí.
- Tăng hiệu quả hoạt động: Omnichannel giúp doanh nghiệp thu thập và phân tích dữ liệu khách hàng tốt hơn, từ đó có thể đưa ra quyết định sáng suốt hơn về tiếp thị, bán hàng và dịch vụ khách hàng.
- Lợi ích cho khách hàng:
- Trải nghiệm mua sắm liền mạch: Khách hàng có thể mua sắm trên bất kỳ kênh nào họ muốn và trải nghiệm mua sắm sẽ giống nhau trên tất cả các kênh.
- Tiện lợi: Khách hàng có thể mua sắm mọi lúc mọi nơi, từ bất kỳ thiết bị nào.
- Nhiều lựa chọn thanh toán: Khách hàng có thể thanh toán bằng nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ, PayPal và tiền mặt.
- Dịch vụ khách hàng tốt hơn: Khách hàng có thể liên hệ với bộ phận dịch vụ khách hàng qua nhiều kênh khác nhau, chẳng hạn như điện thoại, email và chat trực tuyến.
Thương mại đa kênh là một xu hướng đang phát triển nhanh chóng và doanh nghiệp cần phải thích ứng để có thể cạnh tranh. Doanh nghiệp có thể triển khai thương mại đa kênh thành công bằng cách tập trung vào nhu cầu của khách hàng, tạo trải nghiệm mua sắm liền mạch và tích hợp dữ liệu khách hàng.
5. Thương mại điện tử với sản phẩm bền vững
Xu hướng sản phẩm bền vững đang nổi lên như một giải pháp để giải quyết những vấn đề này. Các doanh nghiệp TMĐT đang ngày càng quan tâm đến việc cung cấp các sản phẩm bền vững, thân thiện với môi trường, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng. Lợi ích của TMĐT bền vững:
- Giảm thiểu tác động môi trường: Sử dụng ít bao bì hơn, vận chuyển hiệu quả hơn, và khuyến khích tiêu dùng có trách nhiệm.
- Tăng cường sức khỏe cộng đồng: Hạn chế sử dụng hóa chất độc hại và vật liệu tái chế an toàn.
- Nâng cao hình ảnh thương hiệu: Thu hút khách hàng quan tâm đến môi trường và trách nhiệm xã hội.
- Tạo lợi thế cạnh tranh: Nắm bắt thị trường tiềm năng đang phát triển nhanh chóng.
TMĐT bền vững là xu hướng tất yếu trong tương lai, mang lại lợi ích cho môi trường, xã hội và nền kinh tế.
6. Đẩy mạnh thương mại điện tử xuyên biên giới
Thương mại điện tử xuyên biên giới (TMĐT XBG) đang ngày càng trở thành một kênh quan trọng để các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường quốc tế và mở rộng hoạt động kinh doanh. Để đẩy mạnh TMĐT XBG, cần có sự chung tay góp sức của cả Chính phủ, doanh nghiệp và người dân.
- Về phía Chính phủ:
- Hoàn thiện chính sách pháp luật: Cần ban hành và hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về TMĐT XBG, đảm bảo an toàn, minh bạch và hiệu quả cho hoạt động kinh doanh.
- Hỗ trợ doanh nghiệp: Chính phủ cần có các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp tham gia TMĐT XBG, như hỗ trợ đào tạo, cung cấp thông tin thị trường, xúc tiến thương mại, v.v.
- Phát triển hạ tầng: Nâng cấp hệ thống logistics, hải quan và thanh toán để tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa và thanh toán quốc tế.
- Về phía doanh nghiệp:
- Nâng cao năng lực cạnh tranh: Doanh nghiệp cần nâng cao năng lực cạnh tranh về sản phẩm, giá cả, chất lượng dịch vụ và marketing để thu hút khách hàng quốc tế.
- Áp dụng công nghệ: Doanh nghiệp cần áp dụng các công nghệ tiên tiến vào hoạt động kinh doanh, như thương mại điện tử, thanh toán trực tuyến, quản lý chuỗi cung ứng, v.v.
- Xây dựng thương hiệu: Doanh nghiệp cần xây dựng thương hiệu uy tín để tạo dựng niềm tin với khách hàng quốc tế.
- Về phía người dân:
- Nâng cao nhận thức: Người dân cần nâng cao nhận thức về TMĐT XBG và sử dụng các sàn TMĐT quốc tế uy tín để mua sắm hàng hóa.
- Thanh toán trực tuyến: Người dân cần sử dụng các phương thức thanh toán trực tuyến an toàn và tiện lợi để thanh toán cho các giao dịch mua bán online.
- Bảo vệ quyền lợi: Người dân cần biết cách bảo vệ quyền lợi của mình khi mua sắm online, như giữ lại hóa đơn, biên lai thanh toán và liên hệ với bộ phận chăm sóc khách hàng khi gặp vấn đề.
TMĐT XBG mở ra cơ hội to lớn cho Việt Nam trong việc thúc đẩy xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài và tạo thêm việc làm. Để đẩy mạnh TMĐT XBG, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và người dân.
7. Livestream bán hàng trên thương mại điện tử lên ngôi
Livestream bán hàng đang trở thành một kênh bán hàng phổ biến và hiệu quả trên các nền tảng thương mại điện tử ở Việt Nam và nhiều quốc gia khác. Xu hướng này bùng nổ mạnh mẽ trong vài năm gần đây, đặc biệt là sau đại dịch Covid-19, khi mà người tiêu dùng hạn chế mua sắm trực tiếp và chuyển sang mua sắm trực tuyến nhiều hơn.
Lý do khiến livestream bán hàng lên ngôi:
- Tương tác trực tiếp: Livestream giúp tạo ra sự tương tác trực tiếp giữa người bán và người mua, giúp người bán có thể giới thiệu sản phẩm một cách chi tiết, giải đáp thắc mắc của khách hàng và tạo dựng niềm tin với khách hàng.
- Tạo cảm giác chân thực: Livestream mang đến cho người xem cảm giác chân thực và gần gũi hơn so với hình ảnh và video được chỉnh sửa. Điều này giúp người mua hàng cảm thấy an tâm hơn khi mua sắm trực tuyến.
- Kích thích mua sắm: Livestream thường được kết hợp với các chương trình khuyến mãi, ưu đãi hấp dẫn, tạo ra cảm giác khan hiếm và thúc đẩy người xem mua hàng ngay lập tức.
- Tiết kiệm chi phí: So với các hình thức quảng cáo truyền thống, livestream bán hàng giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí một cách đáng kể.
- Hiệu quả đo lường: Doanh nghiệp có thể dễ dàng theo dõi hiệu quả của các buổi livestream bán hàng thông qua các số liệu như lượt xem, lượt tương tác, doanh số bán hàng,...
Tác động của livestream bán hàng:
- Thay đổi thói quen mua sắm: Livestream bán hàng đang dần thay đổi thói quen mua sắm của người tiêu dùng, đặc biệt là đối với các sản phẩm thời trang, mỹ phẩm, thực phẩm,...
- Tạo ra cơ hội mới cho doanh nghiệp: Livestream bán hàng mở ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, để tiếp cận khách hàng tiềm năng và tăng doanh số bán hàng.
- Khuyến khích sự sáng tạo: Livestream bán hàng đòi hỏi sự sáng tạo trong cách thức thể hiện sản phẩm, thu hút người xem và chốt đơn hàng. Điều này thúc đẩy các doanh nghiệp và người bán hàng không ngừng sáng tạo để tạo ra những buổi livestream hiệu quả hơn.
Thương mại điện tử trong tương lai sẽ là một bức tranh đa sắc màu với sự chuyển mình không ngừng. Sự kết hợp giữa công nghệ tiên tiến, hành vi tiêu dùng thay đổi và những sáng kiến đột phá sẽ tạo nên những xu hướng mới, mở ra cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp. Để thành công trong kỷ nguyên số, các doanh nghiệp cần chủ động thích nghi, liên tục đổi mới và sáng tạo, nắm bắt xu hướng và tận dụng công nghệ để mang đến những trải nghiệm mua sắm vượt trội cho khách hàng. Tương lai của thương mại điện tử hứa hẹn sẽ đầy sôi động và bất ngờ, và những người dẫn đầu sẽ là những người tiên phong, dám nghĩ dám làm và không ngừng kiến tạo.
