Thế giới đang trong quá trình chuyển mình mạnh mẽ với tốc độ chóng mặt. Và ngành logistics cũng không ngoại lệ. Xu hướng số hoá đang len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống, E-logistics chính là minh chứng rõ ràng nhất cho sự thay đổi này. Vậy chính xác E-logistics là gì? Nguồn gốc hình thành của E-logistics từ đâu? Trong bài viết dưới đây, UpBase sẽ bật mí đến bạn những thông tin cần biết về E-logistics.
E-logistics là gì?
E-logistics hay logistics điện tử là cách thức quản lý việc vận chuyển hàng hóa và dịch vụ của một tổ chức bằng cách sử dụng internet. Nói đơn giản hơn, e-logistics sử dụng công nghệ hiện đại để giúp việc vận chuyển hàng hóa trở nên hiệu quả và nhanh chóng hơn.
E-commerce logistics hay còn gọi là hậu cần thương mại điện tử, là một thuật ngữ "hot" trong ngành logistics hiện nay. Nó là tổng thể các hoạt động liên quan đến việc vận chuyển hàng hóa từ nhà cung cấp đến tay người mua, người tiêu dùng thông qua kênh mua sắm trực tuyến.
Sự hình thành của E-logistics
Sự bùng nổ của công nghệ thông tin và thương mại điện tử đã thay đổi hoàn toàn cách thức mua sắm và kinh doanh. Theo đó, nhu cầu đổi mới trong lĩnh vực logistics cũng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Logistics đóng vai trò mắt xích quan trọng kết nối các khâu sản xuất, tiêu dùng, và giờ đây, cần được nâng cấp để thích ứng với thời đại mới.
E-logistics ra đời như một giải pháp đột phá, mở ra cánh cửa mới cho ngành logistics. E-logistics là toàn bộ hoạt động hỗ trợ di chuyển hàng hóa từ nhà cung cấp đến tay người tiêu dùng thông qua các giao dịch mua bán trực tuyến.
Đặc điểm của thương mại điện tử như thị trường rộng lớn, hàng hóa phân tán, quy mô nhỏ lẻ, tần suất mua cao, mặt hàng đa dạng, và yêu cầu giao hàng nhanh chóng, miễn phí, thu tiền tận nơi đặt ra những thách thức mới cho logistics. E-logistics ra đời nhằm giải quyết những thách thức này, giúp tối ưu hóa các hoạt động lưu kho, chuẩn bị đơn hàng, giao hàng, và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.
E-logistics khác gì so với logistics truyền thống?
E-logistics và logistics truyền thống đều là những hệ thống quản lý dòng chảy hàng hóa, nhưng có những điểm khác biệt quan trọng:
Mức độ ứng dụng công nghệ
- E-logistics: Sử dụng công nghệ thông tin một cách mạnh mẽ để tự động hóa các quy trình, từ quản lý kho bãi, xử lý đơn hàng, theo dõi vận chuyển đến thanh toán trực tuyến.
- Logistics truyền thống: Phụ thuộc nhiều vào thủ công, sử dụng giấy tờ và các phương thức quản lý thủ công.
Khả năng thích ứng với thương mại điện tử
- E-logistics: Được thiết kế riêng để đáp ứng nhu cầu của thương mại điện tử, với khả năng xử lý lượng đơn hàng lớn, đa dạng mặt hàng, giao hàng nhanh chóng và linh hoạt.
- Logistics truyền thống: Khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu của thương mại điện tử, do thiếu tính tự động hóa và khả năng thích ứng với các yêu cầu đặc thù như giao hàng nhanh, miễn phí, thu tiền tận nơi.
Phạm vi hoạt động
- E-logistics: Có thể hoạt động trên phạm vi rộng lớn, kết nối với các nhà cung cấp và khách hàng trên toàn cầu thông qua internet.
- Logistics truyền thống: Thường hoạt động trong phạm vi địa lý nhất định, do hạn chế về khả năng kết nối và theo dõi.
Khả năng theo dõi và giám sát
- E-logistics: Cung cấp khả năng theo dõi và giám sát toàn bộ quá trình vận chuyển hàng hóa một cách dễ dàng và chính xác thông qua hệ thống thông tin.
- Logistics truyền thống: Khả năng theo dõi hạn chế, thường dựa vào báo cáo thủ công và thiếu tính chính xác.
Hiệu quả và chi phí:
- E-logistics: Tự động hóa giúp giảm thiểu sai sót, tăng hiệu quả và tiết kiệm chi phí vận hành.
- Logistics truyền thống: Chi phí vận hành cao hơn do phụ thuộc nhiều vào nhân công và thủ công.
E-logistics đang ngày càng phát triển mạnh mẽ và trở thành xu hướng tất yếu của ngành logistics trong tương lai. Doanh nghiệp cần áp dụng e-logistics để nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng khả năng cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu của khách hàng trong thời đại công nghệ số.
Các loại dịch vụ E-logistics phổ biến
Dịch vụ vận chuyển: Nền tảng thiết yếu cho thương mại điện tử
Dịch vụ giao hàng tận nơi đóng vai trò như xương sống của ngành thương mại điện tử, tạo cầu nối liền mạch giữa nhà bán lẻ và khách hàng. Đây là loại hình dịch vụ e-logistics phổ biến nhất, mang đến sự tiện lợi tối ưu cho cả hai bên tham gia giao dịch.
Cách thức hoạt động
- Nhà bán lẻ: Sau khi nhận được đơn hàng từ khách hàng, họ sẽ đóng gói sản phẩm và chuẩn bị hàng hóa để giao đi.
- Công ty giao hàng tận nơi: Tiếp nhận hàng hóa từ nhà bán lẻ, họ sẽ chịu trách nhiệm vận chuyển và giao hàng đến tận tay khách hàng.
- Khách hàng: Nhận hàng tại địa chỉ đã đăng ký, thanh toán (COD) và hoàn tất giao dịch.
Lợi ích
- Tiện lợi: Khách hàng không cần phải di chuyển để mua sắm, mọi thứ đều được thực hiện trực tuyến và nhận hàng tại nhà.
- Nhanh chóng: Nhờ hệ thống vận chuyển hiện đại, hàng hóa được giao đến tay khách hàng một cách nhanh chóng.
- Đa dạng: Có nhiều lựa chọn về phương thức giao hàng, thời gian giao hàng và hình thức thanh toán.
- Uy tín: Các công ty giao hàng tận nơi uy tín cam kết về chất lượng dịch vụ, đảm bảo an toàn cho hàng hóa trong quá trình vận chuyển.
Dịch vụ kho bãi
Dịch vụ kho bãi là giải pháp cho thuê kho chứa hàng hóa, được cung cấp bởi các đơn vị chuyên nghiệp. Các kho bãi được trang bị cơ sở vật chất hiện đại, hệ thống an ninh tiên tiến và đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm, đảm bảo an toàn cho hàng hóa và tối ưu hóa quá trình quản lý.
Cách thứ hoạt động
- Hệ thống quản lý kho bãi hiện đại giúp theo dõi và truy xuất hàng hóa dễ dàng.
- Hàng hóa được bảo quản theo đúng tiêu chuẩn, đảm bảo chất lượng trong suốt thời gian lưu trữ.
Lợi ích
- Lưu trữ hàng hóa an toàn: Kho bãi được thiết kế và xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo an ninh 24/7, hệ thống phòng cháy chữa cháy hiện đại, giúp bảo vệ hàng hóa khỏi các tác động bên ngoài.
- Tối ưu hóa quy trình: Dịch vụ kho bãi cung cấp các giải pháp lưu trữ linh hoạt, phù hợp với nhu cầu đa dạng của từng doanh nghiệp. Hệ thống quản lý kho bãi hiện đại giúp theo dõi và truy xuất hàng hóa dễ dàng, tiết kiệm thời gian và chi phí vận hành.
- Nâng cao khả năng cạnh tranh: Việc sử dụng dịch vụ kho bãi chuyên nghiệp giúp nhà bán lẻ tập trung vào phát triển kinh doanh, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Dịch vụ giao hàng: là Cầu nối quan trọng trong chuỗi cung ứng
Dịch vụ vận chuyển hàng hóa đóng vai trò thiết yếu trong chuỗi cung ứng, đảm bảo việc di chuyển hàng hóa từ nhà cung cấp đến kho của nhà bán lẻ một cách hiệu quả và an toàn. Việc lựa chọn dịch vụ vận chuyển phù hợp có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí, thời gian giao hàng và sự hài lòng của khách hàng.
Cách thức hoạt động
Nhập kho
- Nhà bán lẻ sẽ liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ kho bãi để đặt chỗ và ký hợp đồng.
- Hàng hóa được vận chuyển đến kho bãi theo lịch hẹn.
- Nhân viên kho sẽ kiểm tra số lượng, chất lượng và tình trạng hàng hóa.
- Hàng hóa được sắp xếp và lưu trữ tại vị trí được chỉ định trong kho.
Xuất kho
- Khi có đơn hàng, nhà bán lẻ sẽ thông báo cho nhà cung cấp dịch vụ kho bãi.
- Nhân viên kho sẽ lấy hàng hóa và đóng gói theo yêu cầu.
- Hàng hóa được chuyển cho nhà vận chuyển để giao đến khách hàng.
Lợi ích
- Tiết kiệm chi phí: Các nhà cung cấp dịch vụ có kinh nghiệm có thể tối ưu hóa tuyến đường vận chuyển, lựa chọn phương tiện phù hợp để tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.
- Nâng cao hiệu quả: Dịch vụ vận chuyển chuyên nghiệp giúp đảm bảo hàng hóa được vận chuyển nhanh chóng, an toàn và đúng thời hạn.
- Tăng khả năng cạnh tranh: Doanh nghiệp có thể tập trung vào phát triển kinh doanh, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Dịch vụ xử lý đơn hàng
Dịch vụ xử lý đơn hàng là giải pháp giúp doanh nghiệp tự động hóa và tối ưu hóa quy trình bán hàng và giao hàng.
Cách thức hoạt động
- Nhận đơn hàng: Dịch vụ xử lý đơn hàng sẽ nhận đơn hàng từ khách hàng qua các kênh bán hàng khác nhau như website, fanpage, sàn thương mại điện tử,...
- Xác nhận đơn hàng: Dịch vụ sẽ kiểm tra thông tin đơn hàng và xác nhận với khách hàng.
- Đóng gói hàng: Dịch vụ sẽ đóng gói hàng hóa theo yêu cầu của khách hàng.
- Giao hàng: Dịch vụ sẽ hợp tác với các đơn vị vận chuyển để giao hàng đến khách hàng.
- Thanh toán: Dịch vụ sẽ thu hộ tiền hàng từ khách hàng và chuyển khoản cho doanh nghiệp.
Lợi ích
- Tiết kiệm thời gian và chi phí: Dịch vụ xử lý đơn hàng giúp doanh nghiệp tự động hóa quy trình bán hàng và giao hàng, tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.
- Tăng hiệu quả bán hàng: Dịch vụ giúp doanh nghiệp tăng hiệu quả bán hàng bằng cách xử lý đơn hàng nhanh chóng và chính xác.
- Cải thiện dịch vụ khách hàng: Dịch vụ giúp doanh nghiệp cải thiện dịch vụ khách hàng bằng cách cung cấp dịch vụ giao hàng nhanh chóng và tiện lợi.
- Mở rộng thị trường: Dịch vụ giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường bằng cách bán hàng trên nhiều kênh bán hàng khác nhau.
Dịch vụ bảo hiểm hàng hóa
Hàng hóa trong quá trình vận chuyển luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro như hư hỏng, mất mát, thất lạc do tai nạn, thiên tai, trộm cắp,... Dịch vụ bảo hiểm hàng hóa ra đời nhằm giúp doanh nghiệp và cá nhân giảm thiểu rủi ro tài chính, bảo vệ giá trị hàng hóa và an tâm giao dịch.
Cách thức hoạt động
Dịch vụ bảo hiểm hàng hóa hoạt động dựa trên hợp đồng bảo hiểm giữa người tham gia bảo hiểm và công ty bảo hiểm. Hợp đồng bảo hiểm sẽ quy định các nội dung cơ bản như:
- Đối tượng bảo hiểm: Hàng hóa được bảo vệ.
- Phạm vi bảo hiểm: Các rủi ro được bảo hiểm.
- Quyền lợi bảo hiểm: Mức bồi thường khi xảy ra rủi ro.
- Phí bảo hiểm: Số tiền mà người tham gia bảo hiểm phải trả cho công ty bảo hiểm.
Lợi ích
- Giảm thiểu rủi ro tài chính: Bảo vệ giá trị hàng hóa và giảm thiểu tổn thất tài chính khi xảy ra rủi ro.
- Nâng cao uy tín và thương hiệu: Tăng cường niềm tin của khách hàng và đối tác.
- Tăng khả năng cạnh tranh: Cung cấp dịch vụ vận chuyển an toàn và uy tín.
Các hoạt động của E-logistics
Thu mua
- Nhận đơn hàng: E-logistics sử dụng các nền tảng trực tuyến như website, ứng dụng di động để nhận đơn hàng từ khách hàng.
- Xác định nhu cầu: Hệ thống sẽ phân tích thông tin đơn hàng để xác định nhu cầu cụ thể của khách hàng.
- Lập đơn đặt hàng: Hệ thống tự động tạo đơn đặt hàng dựa trên thông tin khách hàng và nhu cầu xác định.
- Thanh toán: E-logistics tích hợp các phương thức thanh toán trực tuyến an toàn và tiện lợi cho khách hàng.
Kho bãi
- Lưu trữ: E-logistics sử dụng hệ thống quản lý kho bãi thông minh để tối ưu hóa việc lưu trữ hàng hóa.
- Bảo quản: Hệ thống theo dõi điều kiện môi trường kho bãi để đảm bảo hàng hóa được bảo quản tốt nhất.
Vận tải
- Lựa chọn phương tiện vận chuyển: E-logistics sử dụng hệ thống thông minh để lựa chọn phương tiện vận chuyển phù hợp nhất cho từng đơn hàng.
- Theo dõi hành trình: Hệ thống theo dõi vị trí hàng hóa trong quá trình vận chuyển để đảm bảo đúng tiến độ.
- Cập nhật thông tin: Hệ thống cập nhật thông tin về tình trạng vận chuyển cho khách hàng theo thời gian thực.
Phân phối
- Lựa chọn kênh phân phối: E-logistics sử dụng hệ thống thông minh để lựa chọn kênh phân phối phù hợp nhất cho từng sản phẩm.
- Quản lý kênh phân phối: Hệ thống theo dõi hiệu quả hoạt động của các kênh phân phối và đưa ra các điều chỉnh phù hợp.
Dịch vụ khách hàng
- Tiếp nhận khiếu nại: E-logistics cung cấp các kênh tiếp nhận khiếu nại đa dạng như hotline, email, chat trực tuyến.
- Giải quyết khiếu nại: Hệ thống xử lý khiếu nại của khách hàng một cách nhanh chóng và hiệu quả.
- Hỗ trợ khách hàng: E-logistics cung cấp dịch vụ hỗ trợ khách hàng 24/7 để giải đáp mọi thắc mắc và yêu cầu của khách hàng.
Lợi ích và hạn chế của E-logistics
Lợi ích
Tăng hiệu quả và năng suất
- Tự động hóa các quy trình thủ công, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian.
- Theo dõi và quản lý đơn hàng theo thời gian thực, nâng cao khả năng hiển thị chuỗi cung ứng.
- Tối ưu hóa việc lập kế hoạch và điều phối vận chuyển, giảm chi phí logistics.
Nâng cao trải nghiệm khách hàng
- Cung cấp dịch vụ giao hàng nhanh chóng, chính xác và tiện lợi.
- Cho phép khách hàng theo dõi đơn hàng dễ dàng và cập nhật thông tin liên tục.
- Tăng khả năng đáp ứng nhu cầu và mong muốn của khách hàng.
Mở rộng thị trường và tăng doanh thu
- Tiếp cận khách hàng tiềm năng trên toàn cầu thông qua các kênh thương mại điện tử.
- Mở rộng phạm vi hoạt động và tăng khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp.
- Tạo ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm
- Cung cấp dữ liệu chi tiết về hoạt động logistics, giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định sáng suốt.
- Nâng cao tính minh bạch trong chuỗi cung ứng, giúp tăng cường niềm tin của khách hàng.
- Giảm thiểu rủi ro và gian lận trong hoạt động logistics.
Hạn chế
Chi phí đầu tư ban đầu cao
- Cần đầu tư vào hệ thống công nghệ thông tin và phần mềm chuyên dụng.
- Chi phí đào tạo nhân viên để sử dụng hệ thống mới.
- Chi phí tích hợp hệ thống với các đối tác khác trong chuỗi cung ứng.
Khó khăn trong việc triển khai
- Thay đổi quy trình và cách thức hoạt động truyền thống có thể gặp nhiều khó khăn.
- Khó khăn trong việc tích hợp hệ thống với các đối tác khác.
- Thiếu hụt nhân lực có trình độ và kỹ năng sử dụng công nghệ.
Rủi ro về an ninh mạng
- Hệ thống E-logistics có thể bị tấn công mạng, dẫn đến mất dữ liệu và gián đoạn hoạt động.
- Cần có các biện pháp bảo mật an ninh mạng để bảo vệ hệ thống và dữ liệu.
Khó khăn trong việc quản lý hàng hóa
- Quản lý hàng hóa trong môi trường thương mại điện tử có thể gặp nhiều thách thức.
- Khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng hàng hóa và đảm bảo giao hàng đúng thời hạn.
Ảnh hưởng đến môi trường
- Hoạt động logistics có thể gây ảnh hưởng đến môi trường, đặc biệt là việc sử dụng phương tiện giao thông.
- Cần áp dụng các giải pháp logistics xanh để giảm thiểu tác động đến môi trường.
Tiềm năng của E-logistics ở Việt Nam
E-logistics là ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động logistics truyền thống, giúp tối ưu hóa và nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng. Ngành E-logistics tại Việt Nam đang có tiềm năng phát triển rất lớn bởi những lý do sau:
#1. Nền kinh tế thương mại điện tử bùng nổ: Việt Nam là một trong những thị trường thương mại điện tử tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Nam Á. Nhu cầu mua sắm trực tuyến ngày càng tăng cao thúc đẩy sự phát triển của ngành E-logistics.
#2. Nhu cầu về dịch vụ logistics chất lượng cao: Doanh nghiệp Việt Nam ngày càng chú trọng nâng cao hiệu quả hoạt động và giảm chi phí. E-logistics là giải pháp giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chuỗi cung ứng và nâng cao khả năng cạnh tranh.
#3. Nền tảng công nghệ phát triển: Việt Nam đang đẩy mạnh đầu tư vào phát triển hạ tầng công nghệ, tạo điều kiện thuận lợi cho ứng dụng E-logistics.
#4. Chính sách hỗ trợ: Chính phủ Việt Nam ban hành nhiều chính sách hỗ trợ phát triển thương mại điện tử và logistics, tạo môi trường thuận lợi cho E-logistics phát triển.
#5. Nguồn nhân lực: Việt Nam có nguồn nhân lực trẻ, năng động và dễ tiếp thu công nghệ mới.
Tuy nhiên, tại Việt Nam, ngành E-logistics cũng gặp phải một số hạn chế nhất định như:
- Hạ tầng công nghệ chưa hoàn thiện: Một số khu vực ở Việt Nam vẫn chưa có hạ tầng công nghệ tốt, ảnh hưởng đến việc ứng dụng E-logistics.
- Năng lực của doanh nghiệp logistics còn hạn chế: Nhiều doanh nghiệp logistics Việt Nam chưa có đủ năng lực để ứng dụng E-logistics.
- Nhân lực thiếu hụt: Việt Nam thiếu hụt nhân lực có trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực E-logistics.
Với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và sự hỗ trợ của Chính phủ, E-logistics có tiềm năng to lớn để phát triển tại Việt Nam. E-logistics sẽ góp phần nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng, tăng cao khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp và thúc đẩy phát triển kinh tế.
Qua bài viết trên, UpBase hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về E-logistics cũng như những thông tin xoay quanh lĩnh vực này. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn hãy liên hệ ngay với UpBase để được giải đáp ngay nhé!
